We hebben allemaal wel eens spijt van iets dat we iemand hebben aangedaan. Ja, het was een fout die indruiste tegen wat het is om een liefhebbend of eerlijk persoon te zijn. Het was een emotionele onvolwassenheid, egoïsme, woede die je overviel of het idee dat de persoon het op de een of andere manier verdiende. Nu ga je gebukt onder een slecht geweten en voel je je onverdienstelijk, spijtig en zelfs gestraft.
Een slecht geweten is zeker bestraffend, soms zelfs wreed. Het schuldgevoel en de schaamte lijken door te werken op veel gebieden van je leven, vooral in sociale situaties waarin je normaal gesproken het vertrouwen van vrienden zoekt. Behalve dat je de persoon die je gekwetst hebt niet in de ogen kunt kijken, lijken alle ogen op jou gericht te zijn en kun je je veroordeeld, onwelkom en verdacht voelen door anderen. Met de persoon die je gekwetst en verraden hebt neem je je toevlucht tot vermijding, denkend dat er niets is dat je kunt doen om het goed te maken. Soms gaat het er minder om hoe je hem of haar gekwetst hebt en meer om hoe gekwetst en beschaamd je je van binnen voelt. Soms maakt het je des te bozer op hen, omdat je je nu gestraft voelt. Je hebt last van een slecht geweten.
Je geweten dient je. Zonder geweten zou je worden beschouwd als zielloos en een sociopaat, iemand die de regels van de samenleving overtreedt en weinig respect heeft voor wie dan ook. Je geweten, superego in psychoanalytische termen, kan rationeel zijn en begrijpen dat je per slot van rekening een mens bent en als mens maak je fouten, verlies je je kalmte of verwaarloos je van tijd tot tijd iemand van wie je houdt. Of je geweten kan irrationeel, perfectionistisch, belachelijk makend en bestraffend. Wij hebben de neiging onze daden te beoordelen op basis van hoeveel wij van onszelf houden en hoeveel eigenwaarde wij ontlenen aan de goedkeuring van anderen. Wanneer we een gezond geweten hebben, stellen we het goede boven alles, houden we zowel rekening met het welzijn van anderen als met dat van onszelf, kunnen we onderscheid maken tussen goed en slecht en maken we keuzes die voor het grotere goed van allen zijn.
Een moreel kompas wordt al vroeg in je kindertijd gevormd en naarmate je opgroeide, was je moreel geweten er om je beslissingen en interacties met anderen te sturen. Als kind werd je waarschijnlijk uitgescholden of zelfs gestraft door je ouders, die je een gevoel van goed en kwaad moesten bijbrengen als je iets deed wat iemand anders pijn deed. Als volwassene heb je een geïnternaliseerde ouder die je beloont of straft. Soms oordeelt deze geïnternaliseerde ouderlijke autoriteit te streng over je en voel je je schuldig voor de kleinste fouten.
Als je het kunt goedmaken, doe het dan gewoon.
Als je echt iets hebt gedaan wat iemand pijn heeft gedaan en je hebt je nog niet verontschuldigd en geprobeerd het goed te maken, doe dan in plaats van je hart te laten zwelgen in schuldgevoelens het meest liefdevolle voor jezelf en de persoon die je pijn hebt gedaan: maak het goed. Als het zo eenvoudig is als een oprechte verontschuldiging, zal het een last van je borst nemen om dat ene ding te zeggen dat je kan verlossen in de ogen van de persoon die je gekwetst hebt. Als de schade die je hebt veroorzaakt aanzienlijk was en de genoegdoening een vorm van compensatie inhoudt, vraag dan hoe je hun verlies kunt goedmaken. Op deze manier maak je de lei voor uw verlossing.
Voldoet datgene waarover u zich schuldig voelt aan de redelijkheidstoets?
Soms voelen we ons schuldig over dingen die we echt niet hebben veroorzaakt. Een vriend is gescheiden nadat u had gezegd dat u zijn of haar partner had zien flirten. Of je zag de hond van de buren de straat oprennen en je hebt niet alles laten vallen om hem achterna te rennen. Nu kun je je vriend of buurman niet in de ogen kijken zonder het gevoel te hebben dat jij de schuldige bent. Ook al heb je de situatie niet veroorzaakt, toch heb je het grootste deel van de schuld op je genomen. De last rust op jouw schouders, omdat jij hem daar hebt neergelegd. Meestal komt deze neiging in een individu voort uit wonden uit de kindertijd, veroorzaakt door het straffen. Misschien wil je wat innerlijk kinderwerk doen om de herinneringen bloot te leggen die je nog steeds achtervolgen. Zoek een meelevende genezer en raadgever die je kan helpen de oorsprong van je schuldgevoelens te achterhalen. (link naar psychisch adviseur☺)
Existentieel schuldgevoel is een hardnekkige plek op de ziel.
Ik ben, daarom ben ik schuldig. Hoe irrationeel deze zin ook klinkt, hij vertegenwoordigt een existentiële stelling die door velen wordt aangehangen. De notie van erfzonde maakt deel uit van onze erfenis, die in de ziel van de mensheid is ingebakken. Of men nu wel of niet bewust de leerstellingen van het christendom aanhangt, de last van de ziel bestaat nog steeds. Existentiële schuld is alomtegenwoordig, lijkt diep verankerd in het merg van de ziel, doordringt de psyche, en kent geen gemakkelijke remedie. Voor sommigen komt de schuld voort uit overtredingen in vorige incarnaties, vooral wanneer er gruwelijke misdaden werden begaan tegen velen. In dit geval moet het vorige leven naar het bewustzijn worden gebracht, verzoend en vergeven worden. Als je geplaagd wordt door existentiële schuld, is de oplossing een spirituele. Alleen door zelfvergeving en spirituele verheffing kan de last van schaamte worden neergelegd en tot rust komen.
Donkere geheimen laten je nooit rusten.
Wanneer je iets hebt gedaan dat zo gênant en ongewoon was dat je het geheim hebt gehouden voor degenen van wie je houdt, wordt de schaamte verdubbeld. Je voelt je verschrikkelijk over wat je hebt gedaan en verschrikkelijk voor het niet onthullen van je geheim. Je superego beschermt je en je denkt dat je degenen die je liefhebt beschermt tegen je duistere verleden. Maar een geheim kan negatieve, met schaamte geladen energie uitstralen, die invloed kan hebben op degenen van wie je houdt. Mijn moeder hield bijvoorbeeld geheim dat ze vijf jaar lang een affaire had met een getrouwde man. Toen ik 35 was, had ik een droom waarin ik een kind van ongeveer 5 jaar was en in een kamer gevangen werd gehouden door een man die een minnares had. In de droom zag ik er zielig uit, verfomfaaid, verfomfaaid en vies. De droom verontrustte me zo erg dat ik mijn moeder vroeg wat zij ervan dacht, in de veronderstelling dat zij misschien een idee had aan welke herinnering mijn onderbewustzijn zich vastklampte. Mijn moeder biechtte haar duistere geheim op en met die bekentenis verdween de zwaarte van onze beide zielen. Het is waar: biechten is goed voor de ziel.
Wanneer schuldgevoelens je denken verteren en je liefde voor jezelf overstemmen, lijdt je misschien meer dan redelijk is. Als je hebt gedaan wat je kon om je overtreding goed te maken en geleerd hebt van je fout, geef jezelf het krediet dat je verdient. Laat los en laat leven.